Instalacje odgromowe

Przepisy nakazują montaż instalacji odgromowej w przypadku:

• budynków mieszkalnych, które są szczególnie narażone na wyładowania
• wyższych niż 15m i powierzchni powyżej 500 m2, jeżeli stoją w zabudowie rozproszonej
• wykonanych z materiałów palnych i pokrytych takimi materiałami, jak np. gont lub trzcina

Dobrze zaprojektowana i wykonana instalacja odgromowa zabezpiecza budynek w ok. 98%

Zewnętrzna ochrona odgromowa polega na wykonaniu urządzenia piorunochronnego, którego zadaniem jest:

• przejęcie uderzenia pioruna, a więc niedopuszczenie do wyładowania w sam obiekt
• bezpieczne odprowadzenie prądu pioruna najkrótszą drogą do ziemi
• niedopuszczenie do wyładowań iskrowych mogących spowodować pożar lub wybuch

Instalacja odgromowa składa się z następujących elementów:

• zwodu, przeznaczonego do bezpośredniego przyjmowania wyładowań atmosferycznych
• przewodów odprowadzających, łączących zwód z przewodem uziemiającym lub uziomem
• zacisku probierczego, rozłączalnego połączenia w przewodzie odprowadzającym umożliwiającego skontrolowanie poprawności funkcjonowania instalacji, poprzez pomiar rezystancji
• przewodów uziemiających, łączących przewód odprowadzający z uziomem
• uziomu o rezystancji ? 10 ? - typ A szpilkowy, wg norm typ B otokowy
• ewentualnie połączeń wyrównawczych, ochronników przeciwprzepięciowych

A o jej wykonaniu należy pomyśleć już na początku budowy, ponieważ niektóre elementy, np. uziom fundamentowy, trzeba wykonać w trakcie budowy.

Decydując się na zabezpieczenia odgromowe trzeba pamiętać o kilku zasadach:

• instalacja odgromowa powinna zabezpieczać nie tylko szczyt dachu, ale całą jego konstrukcję - musi być zamontowana wzdłuż kalenicy i na bocznych krawędziach połaci dachowej
• należy z nią połączyć wszystkie elementy znajdujące się na dachu i wystające ponad jego powierzchnię, tj. maszty antenowe, wierzchy i nasady kominowe, wywietrzniki
• przewody odprowadzające (dwa to absolutne minimum) – w przypadku uderzenia piorunem zapewniające przepływ prądu z dachu do ziemi – należy montować po przekątnej w narożnikach budynku.

Jeżeli obiekt nie posiada instalacji odgromowej to w razie uderzenia piorunem, możemy spodziewać się: zniszczenia części budynku, a nawet pożaru oraz uszkodzenia urządzeń podłączonych do prądu.

Ochrona instalacji elektrycznej przed piorunami = OCHRONA OD PRZEPIĘĆ

Niezależnie od ochrony zewnętrznej budynków, należy stosować ochronę wewnętrzną. We wnętrzach bowiem znajduje się sprzęt elektroniczny, który jest bardzo czuły na przepięcia powstające w zasilającej go instalacji elektrycznej.

Wynikiem przepływu takiego prądu przez instalację elektryczną może być ich poważne uszkodzenie lub zupełne zniszczenie ww. sprzętu.

Do ochrony instalacji wewnętrznej stosuje się zabezpieczenia przeciwprzepięciowe (ograniczniki przepięć).

Ochronniki przeciwprzepięciowe dzieli się na cztery klasy:

• Klasa A - ograniczniki te stosuje się w niskonapięciowych, napowietrznych sieciach elektroenergetycznych
• Klasa I - ograniczniki B - stosuje się w miejscach doprowadzenia energii z sieci elektroenergetycznej, np. złącza
• Klasa II - ograniczniki C - stosuje się w instalacjach wewnętrznych, np. w tablicach rozdzielczych
• Klasa III - ograniczniki D - stosuje się w celu indywidualnej ochrony urządzeń.

Kontrolę instalacji odgromowej należy przeprowadzać przynajmniej raz w roku – koniecznie na wiosnę. Przegląd powinien polegać na sprawdzeniu miejsc połączeń zwodów, przewodów odprowadzających i uziemiających oraz rezystancji uziemienia.

Najczęściej spotykane, ale na szczęście łatwe do usunięcia uszkodzenia, to rozłączenie przewodów czy też korozja zamocowań uchwytów dystansowych i śrub. Raz w roku elektryk powinien zmierzyć poziom rezystancji uziomów, a wynik zapisać w protokole pomiarów i przechowywać razem z metryką instalacji. Podwyższona wartość rezystancji wskazuje na niesprawną instalację.